Trong bài viết: “Sữa tốt cho bé 1 tuổi: Chuyên mục giải đáp mắc”, chúng tôi xin chia trả lời những câu hỏi của các mẹ liên quan đến dinh dưỡng cho con và phương pháp nuôi dưỡng giúp con phát triển an toàn và khỏe mạnh trong giai đoạn đầu đời. Các mẹ cùng tham khảo nhé!
Giải đáp thắc mắc liên quan đến sữa cho trẻ 1 tuổi
Hỏi: Sau 6 tháng tuổi, bé đã uống khoảng 500ml mỗi ngày, em cho bé bú sữa mẹ lẫn sữa ngoài. Tự nhiên gần đầy, khoảng 2 tuổi, bé không chịu uống sữa nữa, kêu dụ kiểu nào cũng không là không. Em thì em muốn làm sao cho con có đủ lượng canxi cần thiết để phát triển tốt, nên em rất lo. Bác sĩ cho em hỏi, em có thể làm gì để bé uống sữa lại hoặc nếu bé không chịu uống luôn, thì có giải pháp thay thế nào khác không?
Trả lời: Băn khoăn của em được chia sẻ với rất nhiều ba mẹ khác, nên em đừng lo lắng quá, em nhé. Trẻ lứa tuổi từ 1 – 3 tuổi bản tính hơi “khó ở” hơn, “lựa chọn” hơn và bắt đầu cũng “cá nhân” hơn. Vì vậy, có một số “quyết định” của trẻ, chúng ta khó có thể thay đổi được và có thể cần phải chiều theo trong một thời gian. Một điều cần nói nữa, là ở lứa tuổi này, nếu ép buộc quá, trẻ sẽ càng chống đối, nên việc nâng một vấn đề trở thành quá quan trọng, hoặc nặng nề, sẽ trở nên phản tác dụng ngay.
Đối với thức ăn thức uống cũng vậy. Đôi khi, ban đầu, có thể trẻ chỉ không thích mấy việc uống sữa, nhưng khi người lớn nhằn nhì, nhắc tới nhắc lui, ép uống này nọ, trẻ có thể ghét luôn và từ chối uống sữa. Vì vậy, việc đầu tiên em nên làm là ngừng để ý quá mức đến việc uống sữa của con, chỉ cần lâu lâu đưa ra cho con chọn cho vui, thích thì uống, không thích thì thôi, em ạ.
Đồng ý là, canxi rất quan trọng trong sự phát triển cơ xương khớp và tăng trưởng các hệ cơ quan của trẻ. Chúng ta nên đảm bảo việc cung cấp đủ nhu cầu canxi cần thiết theo độ tuổi của con. Sữa cũng chỉ là một trong những nguồn thực phẩm cung cấp canxi cho cơ thể, chứ không phải là duy nhất. Nên chúng ta còn có nhiều lựa chọn các loại thực phẩm khác cho con em ạ.
Về cơ bản, nhu cầu canxi mỗi ngày theo lứa tuổi, hiện nay được khuyến cáo như sau:
- Trẻ 0-6 tháng tuổi: cần 200mg Canxi/ngày, tối đa 1000mg Canxi/ngày
- Trẻ 7-12 tháng tuổi: cần 260mg Canxi/ngày, tối đa 1500mg Canxi/ngày
- Trẻ 1-3 tuổi: cần 700mg Canxi/ngày, tối đa 2500mg Canxi/ngày
- Trẻ 4-8 tuổi: cần 100Omg Canxi/ngày, tối đa 3000mg Canxi/ngày
- Trẻ 9-18 tuổi: cần 1300mg Canxi/ngày, tối đa 3000mg Canxi/ngày
Sữa bò được xem là sữa tốt cho bé 1 tuổi, thường được nhắc đến nhiều nhất trong nhóm thực phẩm cung cấp canxi, vì sữa bò là nguồn thực phẩm phổ biến, dễ tìm, dễ sử dụng, giá cả phải chăng và chứa nhiều canxi. Một ly sữa bò 250ml cung cấp được khoảng 300mg canxi. Có nghĩa là, trẻ 1-3 tuổi chỉ cần khoảng gần 2 ly sữa mỗi ngày, là đủ lượng canxi cần thiết.
Đồng thời, nguồn canxi trong sữa bò cũng được cơ thể người hấp thụ tốt, với tỉ lệ 30% qua đường tiêu hóa. Bên cạnh đó, sữa bò còn là nguồn protein, các vitamin và khoáng chất khác cần thiết cho cơ thể nữa.
Trong trường hợp kể trên, ba mẹ có thể sử dụng các dạng sản phẩm khác từ sữa bò cho trẻ, như yaourt, phô mai, custard… Nếu trẻ bỏ hẳn các sản phẩm làm từ sữa, chúng ta có thể có các nguồn canxi khác hợp lý cho con.
Sau đây là danh sách tham khảo các loại thức ăn có nguồn canxi cao:
- Sữa dê 130 mg Canxi/ 100ml sữa
- Mozzarella 200 mg Canxi/ 30gram
- Phô mai cục nhỏ, vuông 5g – chứa khoảng 30mg Canxi
- Phô mai mềm hình tam giác 15mg – chứa khoảng 90mg Canxi
- Yaourt hộp bình thường 200mg Canxi/ 120gram
- Hạnh nhân 215 mg Canxi/ 100g
- Đậu nành 100 mg Canxi/ 100g
- Đậu trắng 70 mg Canxi/ 100g
- Đậu phông 50 mg Canxi/ 100g
- Mè 464 mg Canxi/ 100g
- Gạo 10 mg Canxi/100g
- Cải bó xôi 100 mg Canxi/ 100g (lá xanh)
- Bông cải xanh 50mg Canxi/ 100g
- Cá hồi 200 mg Canxi/ 100g
- Cá mòi 383 mg Canxi/100g
- Cá Mackarel 295 mg Canxi/ 100g
- Trứng 25 mg Canxi/ 1 trái trứng 50 gram
- Thịt bò, thịt heo, thịt gà 15 – 18 mg Canxi/ 100g
Ở nước ngoài, một số nước bỏ thêm canxi và/hoặc vitamin D vào các loại thức uống khác, như sữa đậu nành, sữa gạo, các loại nước ép trái cây, nước ép rau quả hoặc bánh mì các loại, làm lượng canxi trong các thực phẩm này cao, giúp việc bổ sung canxi đủ cho trẻ trở nên rất dễ dàng. Tại Việt Nam, vẫn chưa có nhiều sản phẩm ngoài được bổ sung canxi hoặc vitamin D. Vì vậy, chúng ta nên lưu ý đến khác biệt này và nên lựa chọn thực phẩm phù hợp cho con.
Bên cạnh việc cung cấp canxi qua thực phẩm, điều quan trọng nữa, là cho trẻ có một hoạt động thể lực thể thao hợp lý, để có thể duy trì cơ xương chắc khỏe hơn.
Nếu bạn vẫn còn lo về vấn đề cung cấp canxi cho trẻ, hoặc lo về chế độ ăn của trẻ, nên cho trẻ đi khám bác sĩ, để được đánh giá, thăm khám và tư vấn chính xác và hợp lý hơn.
Có nên uống sữa tươi thô cho bé 1 tuổi?
Hỏi: bác sĩ ơi, con em đã 18 tháng rồi. Em nghĩ sữa tươi là sữa cho trẻ 1 tuổi tốt nên em đã cho bé uống sữa tươi tiệt trùng, thanh trùng, thay vì uống sữa công thức. Bé ăn uống rất tốt chị ạ. Em muốn hỏi chị một câu. Hiện nay em thấy có một số nơi bày bán sữa tươi thô, đưa trực tiếp từ các nông trại nuôi bò tự nhiên, sữa được vắt ra và trực tiếp đóng chai bán ngay mà không qua xử lý nhiệt để tiệt trùng hay thanh trùng. Có một số người nói rằng, sữa thô này tự nhiên hơn, nhiều dưỡng chất hơn và tốt hơn so với sữa thanh trùng, tiệt trùng. Em luôn thích những gì tự nhiên, organic cho con, nên em đang suy nghĩ đến việc chuyển qua sử dụng loại sữa này cho con và gia đình. Em muốn hỏi ý kiến của chị. Chị cho em biết, chị nhé.
Trả lời: Các mẹ đều nghĩ sữa tươi thô là sữa tốt cho bé 1 tuổi, tuy nhiên, sữa thô mà em đang nói đến là một nguồn sữa không được qua quy trình xử lý để diệt những vi khuẩn có hại có thể ảnh hưởng xẩu đến sức khỏe người sử dụng. Vì vậy, loại sữa này được FDA – Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ, cũng như CDC – Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ khuyến cáo không nên sử dụng.
Sữa thô có nguy cơ nhiễm các loại vi khuẩn có hại, phổ biến nhất là Ecoli, Salmonella và Listeria. Các vi khuẩn này khi vào đường ruột người uống, có thể gây nhiễm trùng đường ruột cấp, tạo các triệu chứng như ói, tiêu chảy, đau bụng, sốt, mệt mỏi… Ở đa số các trường hợp, tình trạng này có thể tự hết trong vài ngày. Tuy nhiên, đối với những trường hợp xui xẻo hơn, bệnh có thể diễn tiến đến nhiễm trùng huyết, hoặc gây các biến chứng mãn tính, nguy hiểm đến tính mạng khác như suy thận, liệt cơ, thậm chí có thể gây tử vong. Các biến chứng nguy hiểm này đặc biệt dễ xảy ra ở nhóm dân số yếu ớt, có hệ miễn dịch thấp hơn, ví dụ như nhóm người cao tuổi, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, hoặc những người có các bệnh mãn tính làm hệ miễn dịch suy yếu đi, như người mang bệnh ung thư, đang điều trị bằng các thuốc suy giảm miễn dịch…
Ớ phụ nữ mang thai, nếu bị lây nhiễm Listeria từ nguồn thức ăn, ví dụ như sữa thô, có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến thai nhi về sau, mặc dù có thể ban đầu mẹ không có triệu chứng bệnh đặc biệt gì.
Một số thông tin nói rằng, uống sữa thô giúp tránh được tình trạng bất dung nạp lactose, vì “tự nhiên” hơn. Điều này không đúng. Thật ra, tất cả các loại sữa và các sản phẩm từ sữa bình thường đều có chứa lactose. Vì vậy, một người nếu bị bất dung nạp lactose, thì uống sữa thô hay sữa tiệt trùng, thanh trùng cũng đều bị bất dung nạp cả. Chỉ có những sản phẩm sữa đặc biệt, được tách lấy hẳn lactose ra, thì mới có thể phục vụ cho người bị bệnh bất dung nạp lactose mà thôi.
Về mặt giá trị dinh dưỡng, các nhà khoa học chứng minh rằng, sữa thô và sữa thanh trùng, tiệt trùng, đều tương đương nhau về giá trị dưỡng chất. Đồng ý là khi qua thanh trùng, tiệt trùng sẽ có thể làm mất vi trùng tự nhiên vô hại trong sữa. Nhưng, chúng ta cần làm biện pháp này để có thể giết vi trùng nguy hiểm tiềm tàng, để sữa trở thành một nguồn thực phẩm an toàn hơn cho người sử dụng. Mặc khác, chúng ta vẫn có thể lấy được các vi khuẩn probiotic ở một số sản phẩm sữa thanh trùng/tiệt trùng được lên men, như yaourt chẳng hạn.
Tại Mỹ, cơ quan kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật thống kê cho thấy rằng, nguy cơ bị bệnh do nguồn thực phẩm sẽ tăng lên gần 150 lần nếu chúng ta uống sữa thô hoặc ăn các sản phẩm khác từ sữa thô, như phô mai, yaourt… so với uống hoặc ăn các sản phẩm sữa đã qua thanh trùng và tiệt trùng.
Vì vậy, tốt nhất nên cẩn thận, tránh sử dụng sản phẩm sữa thô, mà chỉ nên dùng các sản phẩm sữa đã qua thanh trùng và tiệt trùng. Nếu muốn có sản phẩm organic cho con, hiện nay cũng có nhiều lựa chọn sữa organic đã qua tiệt trùng hoặc thanh trùng trên thị trường em nhé.
Cảm ơn các mẹ đã đọc bài viết: “Sữa tốt cho bé 1 tuổi: Chuyên mục giải đáp mắc (Phần 1)”. Hãy tiếp tục đón đọc phần 2 của bài viết này nhé!
Để biết thêm thông tin chi tiết vui lòng nhấp Tại Đây
